Λιβάδια (<1.650 μ.)
Χαμηλότερα από τα ψευδαλπικά λιβάδια -κατά σύμβαση, κάτω από το 1.650 μ.- συναντάμε μια ποικιλία από ανοιχτές εκτάσεις, η ύπαρξη των οποίων συνδέεται με τη βόσκηση ή άλλη διαταραχή. Γενικά, τα λιβάδια αυτά είναι σχετικά προσβάσιμα, κοντά στους οικισμούς, οπότε θεωρούμε ότι όσο αυτοί κατοικούνταν και οι κάτοικοι βασίζονταν στην εκτατική κτηνοτροφία, τα λιβάδια αυτά βοσκούνταν. Ξέρουμε εξάλλου ότι ως τη δεκαετία του 1960, τα λιβάδια δεν ήταν αρκετά, οπότε η βόσκηση επεκτείνοταν και μέσα στις δασικές εκτάσεις, είτε άμεσα, είτε μέσω της κλαδονομής.
Μετά τη δεκαετία του 1960 ωστόσο, όταν η κτηνοτροφία αρχίζει να καταρρέει, οι εκτάσεις αυτές αρχίζουν γήγορα να δασώνονται καθώς σε αυτά τα υψόμετρα ο ρυθμός της δασικής αναγέννησης είναι πιο γρήγορος (συγκριτικά με τα ψευδαλπικά λιβάδια).
Η πορεία αυτή αποτυπώνεται και στους χάρτες, κάθως είναι εμφανής η μείωση της επιφάνειας των λιβαδιών από δεκαετία σε δεκαετία.
Οι μόνες εξαιρέσεις σε αυτή την πορεία μείωσης των λιβαδικών εκτάσεων είναι:
- Η εγκατάλειψη καλλιεργειών μετατρέπει τις εκτάσεις αυτές σε λιβάδια, μια αλλαγή που αποτυπώνεται κυρίως στις πρώτες δεκαετίες μετά το 1945
- Η πυρκαγιά του 2007, η οποία μετέτρεψε δασικές εκτάσεις σε λιβαδικές (βλ. αντίστοιχο επίπεδο). Εδώ, η διαταραχή αυτή αποτυπώθηκε στον κοντινότερο χρονικά χάρτη, δηλαδή του 2005.
Η βασική παράμετρος που καθορίζει την ποώδη βλάστηση σε αυτά τα λιβάδια λοιπόν, είναι η βόσκηση: στα λιβάδια που βοσκούνται κυριαρχούν νιτρόφιλα είδη ή είδη με ακανθώδη μορφή, εξελιγμένα ώστε να αντέχουν αυτή την πίεση.
Σύνθεση ειδών
Η επιτόπια έρευνα κατέγραψε τα παρακάτω ως σημαντικά (παρουσία >5% σε μία τουλάχιστον επιφάνεια) από τα ποώδη είδη στα λιβάδια της περιοχής κάτω των 1.650 μ.:
- Achillea cf millefolium
- Agrimonia eupatoria
- Alchemilla sp.
- Anthemis sp.
- Apiaceae
- Artemisia cf erioides
- Asteraceae sp.
- Bellardia latifolia
- Bellardia trixago
- Bellis perennis
- Brassicaceae sp.
- Capsella bursa-pastoris
- Cardamine graeca
- Carpinus sp.
- Centaurea sp.
- Cichorium intybus
- Cirsium appendiculatum
- Cirsium eriophorum
- Clematis vitalba
- Crataegus sp.
- Cruciata laevipes
- Daucus carota
- Dianthus sp.
- Digitalis lanata
- Elevation
- Equisetum sp.
- Eryngium amethystinum
- Euphorbia sp.
- Fragaria vesca
- Gentiana cruciata
- Geranium cf asphodeloides
- Geranium molle
- Helianthemum sp.
- Helleborus odorus
- Hieracium sp.
- Hypericum perforatum
- Juncaceae spp.
- Knautia sp.
- Lamium sp.
- Lathyrus cf. vernus
- Lotus cf. corniculatus
- Marrubium thessalum
- Medicago cf falcata
- Melilotus albus
- Mentha longifolia
- Muscari neglectum
- Myosotis sp.
- Nepeta nuda
- Ononis spinosa
- Onosma sp.
- Ophrys sp.
- Orchis purpurea
- Orchis sanctra
- Ornithogalum oligophyllum
- Petasites hybridus
- Phragmites australis
- Plantago lanceolata
- Poaceae spp.
- Polygala nicaeensis
- Potentilla sp.
- Primula veris
- Prunella vulgaris
- Pteridium aquilinum
- Pyrus spinosa
- Ranunculus cf sartorianous
- Rumex alpinus
- Salvia ringens
- Saxifraga sp.
- Smyrnium sp.
- Stachys iva
- Taraxacum spp.
- Teucrium chamaedrys
- Thymus longicaulis
- Trifolium cf medium
- Urtica dioica
- Veratrum lobelianum
- Verbascum cf. phlomoides
- Veronica sp.
- Vicia sp.
- Viola cf aetolica
- Xeranthemum annuum
Για τον εμπλουτισμό της οπτικής αναπαράστασης των λιβαδιών στη 3D εφαρμογή έγινε μια προσπάθεια να ξεχωρίσουμε όσα λιβάδια βοσκούνται από όσα έχουν εγκαταληφθεί. Εννοείται ότι, ειδικά για τις παρελθούσες στιγμές, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν κάποιο λιβάδι βοσκούταν ή όχι. Η διάκριση λοιπόν έγινε για λόγους οπτικοποίησης και με βάση τις εξής συμβάσεις:
- Μέχρι και το 1975, θεωρήθηκε ότι όλες οι χαμηλές σε υψόμετρο λιβαδικές εκτάσεις, βοσκούνταν.
- Από το 1975 ως το 2005, οπότε και μειώθηκε η πίεση της βόσκησης, θεωρήσαμε ότι βοσκούνται μόνο όσες εκτάσεις παραμείναν λιβαδικές και στην επόμενη δεκαετία.
- Το 2015 θεωρήσαμε ότι βοσκούνται οι λιβαδικές εκτάσεις στις οποίες καταγράψαμε τη συχνή παρουσία κοπαδιών κατά την επιτόπια έρευνά μας στην περιοχή.
Από τα παραπάνω, για την οπτικοποίηση των λιβαδιών που βοσκούνται επιλέχθηκαν τα εξής:
- Cirsium appendiculatum
- Eryngium amethystinum
- Helleborus odorus
- Daucus carota
- Ononis spinosa
- Ranunculus repens
- Trifolium hybridum
- Pteridium aquilinum
- Festuca arundinacea
- Sambucus ebulus
- Bellis perennis
- Achillea cf millefolium
Από τα παραπάνω, για την οπτική αναπαράσταση των λιβαδιών που δεν βοσκούνται στη 3D εφαρμογή επιλέχθηκαν τα εξής:
- Daucus carota
- Primula veris
- Ranunculus repens
- Orchis purpurea
- Trifolium hybridum
- Festuca arundinacea
- Bellis perennis
- Achillea cf millefolium
Περισσότερα:
- Πουλής Γ., Νικήσιανης Ν., Τσιάρας Δ.,. Κωνσταντίνου Δ., 2020. Έκθεση μελέτης χλωρίδας και πανίδας - Μελέτη της Βλάστησης μέσω Επιτόπιας Έρευνας. Παραδοτέο 1 – Τεύχος 3. 76 Σελίδες
- Κωνσταντίνου Σωτήρης, Αντωνιάδου Σ., Νικήσιανης Ν., Παλάσκας Δ.,. 2020. Έκθεση μελέτης χλωρίδας και πανίδας - Μελέτη της Βλάστησης μέσω φωτοερμηνείας αεροφωτογραφιών. Παραδοτέο 1 – Τεύχος 2. 143 Σελίδες