Μικτά δάση Οξιάς - Μ. Πεύκης

Οι μίξεις Οξιάς και Μ. Πεύκης ξεκινούν από τα 1.000 μ. και φτάνει πάλι ως τα 2.000. Εντοπίζεται περισσότερο στο βόρειο μέρος της περιοχής, στις πλαγιές των Αρένων και του Πύργου. Τα σημερινά δάση παρουσιάζουν μέση κάλυψη στο 88% και είναι σχεδόν όλα ώριμα. Ο μέσος βαθμός κυριαρχίας εκτιμήθηκε στο 42,64%, δηλαδή η κυριαρχία μάλλον μοιράζεται ισότιμα ανάμεσα στα δύο είδη.

Μεικτό δάσος Οξιάς - Μαύρης Πεύκης, με σαφή τη διαφορά ηλικίας

Τάσεις διαδοχής

Στην ζώνη πάνω από τα 1.300 μέτρα, η Οξιά σχηματίζει τον κυρίαρχο δασικό τύπο. Σύμφωνα με την παραδοσιακή οικολογία, στον τύπο αυτό, την λεγόμενη κοινότητα "climax", θα τείνουν τα δάση, αν μείνουν ανεπηρέαστα και αδιατάρρακτα. Οι πιο σύγχρονες προσεγγίσεις ωστόσο, μας προειδοποιούν ότι η πορεία αυτή δεν είναι τόσο γραμμική και πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως τάση, παρά ως νόμος.

Έτσι, στην περιοχή μας για παράδειγμα, είναι σαφής η σχέση διαδοχής μεταξύ Οξιάς κι Μ. Πεύκης, όπου η πρώτη διαδέχεται με σαφήνεια τη δεύτερη στις εκτάσεις που έχει αυτή αποικίσει (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 7, κεφ. 4).

Τυπική εικόνα διαδοχής, όπου στον άνω όροφο κυριαρχεί η Μ. Πεύκη, ενώ στον υποόροφο η Οξιά και δευτερευόντως η Ελάτη

Πιο αναλυτικά συμπεράσματα για το ρόλο της Οξιάς στη διαδοχή των δασών της περιοχής μπορούν να προκύψουν από την επιτόπια έρευνα που πραγματοποιήσαμε, με στόχο την καταγραφή των νέων δενδρυλλίων, σε σχέση με τον κυρίαρχο δασικό τύπο (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 4.3, κεφ. 6). Όπως φάνηκε, η Οξιά αυξάνει δυναμικά την παρουσία της στην περιοχή μέσω της  φυσικής αναγέννησης. Πιο αναλυτικά, ενώ στις εκτάσεις που μετρήσαμε η Οξιά καταλάμβανε συνολικά το 21% της επιφάνειας των ώριμων δέντρων (GSO), προσφέρει το 25% των μικρών δενδρυλλίων (<1,5 m ύψος) και το 33% των μεγαλύτερων (>1,5 m ύψος). Καθώς λοιπόν φαίνεται να επιβιώνει μεγαλύτερο ποσοστό των νεαρών δενδρυλλίων, η οξιά αυξάνει τον χώρο της.

Ειδικότερα στα μικτά δάση Οξιάς – Μ. Πεύκης, η Οξιά αναπαράγεται δυναμικά σε όλες τις θέσεις που εξετάστηκαν, επιβεβαιώνοντας την αναμενόμενη τάση διαδοχής. Το ίδιο ισχύει και στις μίξεις Οξιάς – Ελάτης, όπου όμως αναπαράγεται και η Ελάτη, καθιστώντας το τελικό αποτέλεσμα λιγότερο προβλέψιμο. Η αναπαραγωγή της Οξιάς προχωρά κανονικά και στο δικό της υποόροφο, μέχρι τις θέσεις όπου η πυκνότητα υπερβαίνει το 100%, όπου κι αρχίζει να υποχωρεί.

Αλλαγές στο διάστημα 1945 – 2015

Συνολικά, τα δάση της Οξιάς αυξήθηκαν το διάστημα 1945 – 2015: από τα 3.194 στα 3.711 Ha, δηλαδή κατά 16,2%. Ειδικότερα, τα μικτά δάση Οξιάς – Μ. Πεύκης έχουν αυξηθεί περισσότερο από τις άλλες ενώσεις, από το 9,78% το 1945 στο 12,77% το 2015. Η αύξηση αυτή θα ήταν μεγαλύτερη, αν δεν είχε καταστραφεί σημαντικό τμήμα τέτοιων δασών γύρω από την Παλιά Κοτύλη στην πυρκαγιά του 2007. Επίσης, αυξήθηκε η πυκνότητα (από το 65% στο 88%). Η μεγαλύτερη αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό κοντά στο 7% αφορά δάση πεύκης στα οποία εισχώρησε η οξιά και το υπόλοιπο 25% δάσωση ανοιχτών εκτάσεων.

Περισσότερα για την Οξιά και την παρουσία της στην περιοχή βλ. στην αντίστοιχη σελίδα. Περισσότερα για την Μαύρη Πεύκη και τα δάση της στην αντίστοιχη σελίδα